Nieznośna świadomość repry

Jest jedna rzecz, która ze Starego Kraju pochodzi, a nie pozwala mi w spokoju, bez ekstremalnych reakcji miejscowych, egzystować na emigracji. To nasza reprezentacja narodowa w piłce nożnej. Po jej występach lepiej dla mnie ostatnimi czasy nie przychodzić do pracy. 

A reakcje to ekstremalne, czyli skrajne, bo takoweż wrażenia odnieśli. Nie tak dawno temu nasi awansowali do Mistrzostw Europy. Tam jakoś dokulali się do ćwierćfinału. W pracy nawet przedłużono czas zamknięcia interesu, abym mógł zobaczyć też rzuty karne (tak, w pracy mogę dość często oglądać mecze).
No i to na nich zostawiło wrażenie. Później – eliminacje do Mistrzostw Świata. Znów pod wrażeniem. Słyszałem nawet określenia „mighty Poland”...

A ja mówię i tłumaczę. Lewandowski? Owszem, strzeli w lidze, nawet więcej niż jedną. Ale przeczytacie następną relację i on będzie należał do najgorszych na boisku. Krychowiak? W West Brom? Poczekajcie parę tygodni, to on wam pokaże. Zieliński? No zapowiadają transfer, rok temu też zapowiadali...

Co do reprezentacji, mówiłem, „nie, my nie jesteśmy tacy dobrzy, jak nasze miejsce w rankingu”. Prognozowałem ostatnie miejsce w grupie na mistrzostwach. No, może trzecie. Prosiłem o spokój i nie branie tego teamu w ogóle pod uwagę. Ale oni się uparli. I nagle – bach! Klęska. A ja muszę później słuchać narzekań, a co gorsza oglądać kąśliwe uśmieszki.

Taki mamy właśnie problem na emigracji, że wokół nas nie mieszkają i nie pracują Polacy. Przynajmniej nie sami Polacy – a przede wszystkim tubylcy, ewentualnie inne narodowości. W kraju nad Wisłą kto się będzie z was śmiał? Kiedy wszyscy w tej samej sytuacji...

A pracuję w miejscu, gdzie 100 procent męskiej załogi interesuje się futbolem (a nawet pakistańscy klienci pamiętają nasze gwiazdy lat 70!). Może jeden, dwóch, zna przy okazji zasady krykieta, jeden grał półzawodowo w rugby. Poza tym futbol, Futbol, futbol, zakłady, zakłady – a nawet pytania czy Jagiellonia wygra z Pogonią. Tak, bo im liga angielska nie wystarcza. Idą szerokim frontem, w którym i dla naszych rozgrywek znajduje się miejsce.
Staram się więc nie doradzać, bo jak już to zrobię, to nie trafiam. Faworyt nagle dostaje w pałę. I ponownie trzeba chodzić kanałami.

No i teraz znów się śmieją. Lekka ironia – to w najlepszym przypadku. Unikam jak mogę, najlepiej mieć wolne. Ale nie zawsze się da. Bredzę coś o drużynie w przebudowie, że to tak naprawdę sparingi... ale sam w to nie wierzę.
 

Plusy wakacyjne

Życie i praca w Wielkiej Brytanii, to niedogodności wynikające z innej kultury, z drugiej strony zyski dzięki lepiej opłacanej i łatwiej osiągalnej pracy. Niosą ze sobą również pewne specyficzne benefity – to np. większa dostępność wypoczynku zagranicą. Trochę się co prawda psuje opłacalność cenowa tego synonimu dobrobytu, ale są i na to sposoby.

Oczywiście dyskusja na ten temat nie dotyczy tych, którzy kiedy tylko wolne „zjeżdżają do Polski”. Są bowiem ludzie, którzy innego spędzania urlopu sobie nie wyobrażają i nawet nie rozważają. Tam jest tatowe pole i już.
No ale znaczna część imigrantów zaczęła korzystać z rozwiniętej tutaj branży turystycznej na całego. Oferta ogromna, wczasy wykupywane przez internet, możliwość wykupienia wakacji dla całej rodziny za miesięczne przychody.
No ale rzecz trochę się psuje. No bo loty coraz droższe, funt traci ze względu na perspektywę Brexitu, tańszy, a bardziej atrakcyjny Bliski Wschód to obecnie ryzykowna opcja.

Wakacje rezerwujemy sami

Co wobec tego robić, aby wciąż wypocząć w cieple i osiągnąć to przystępnie cenowo/ Jedną z głównych opcji jest wynajęcie domku samemu, w jakimś przyjaznym miejscu, których wciąż na południu Europy nie brakuje. Samemu, tzn. bezpośrednio od właściciela, kontaktując się z nim telefonicznie, e-mailowo, bądź za pośrednictwem wyspecjalizowanej platformy gromadzącej oferty właścicieli nieruchomości i zapewniającej bezpieczeństwo transakcji.

Można też nawet wynająć bezpośrednio od właściciela, którego sprawdzamy na takim właśnie portalu. I to od polskojęzycznego! Oto np. apartament na Costa Blanca, gdzie dolecicie (Alicante) z każdego większego lotniska w UK, przez cały rok. A klimat tam wyborny, wciąż jest ciepło, do tego ze względu na słone jeziora (oprócz morza oczywiście), najlepszy w Hiszpanii.
Tutaj kwestia cenowa przedstawia się bardzo korzystnie, bo ceny nawet sezonie są rewelacyjne. A poza sezonem to np. 25 euro za dobę za cały apartament, nawet i dla czterech osób!
Bywa, że koncepcję wyjazdu na wakacje psują niestety bilety lotnicze, które kiedy zaczyna się wolne od szkoły, idą święta, itd., - są sporo droższe. Tyle, że wynajmując lokal samemu możemy być dość elastyczni. Tu nie ma sztywnych turnusów. Szukamy więc na odwrót – wtedy, kiedy bilety są najtańsze wyznaczamy termin naszego pobytu.
A jeżeli bardziej polegacie na wypoczynku hotelowym, czy wręcz zorganizowanym, to są i polskojęzyczne serwisy, których tematem są wczasy z UK. Tam poskładacie sobie sami swój wakacyjny pakiet, bądź poprosicie o pomoc polskiego konsultanta.

Poprzednio - o klimacie i o wodzie

Sorry, taki mamy klimat

Pada. Nic nowego, ten kraj tak ma. Natomiast nie przestaje mnie fascynować pewien fenomen – jak można mając tyle wody, być tak słabo przygotowanym do radzenia sobie z nią.

Tacy Holendrzy od wieków mają np. do czynienia z morzem. Owszem, zdarzały się kataklizmy. Nie da się opanować natury ze 100-procentową gwarancją. Jednak na co dzień bronią się przed morzem – i przed naprawdę dużymi rzekami – a nawet odbierają mu teren.
Wielka Brytania jest otoczona przez morze. Do tego, a może przede wszystkim, opady deszczu są szczodre  i występują w ciągu całego roku. Bywają okresy, kiedy pada codziennie, zwłaszcza na niektórych terenach. Ciągle tych samych. Wszak ok. 60% opadów przypada na okres od października do stycznia. Najwięcej w górzystej Szkocji, więcej na zachodzie niż na wschodzie Anglii. Wszystko jasne, wszystko wiadomo, kiedy, gdzie i ile spodziewać wody.

Nie wiedzą co jedzą

Brytyjczycy jednak przystosowują się do tego stanu rzeczy dość wybiórczo. Zacznijmy od... kulinariów. Jedną z najpopularniejszych potraw, zwłaszcza w wersji take-away, jest ryba z frytkami. „Ale jaka ryba?” - kiedyś chciałem się dowiedzieć. „No ryba” - padła odpowiedź. Owszem, bywa, że ktoś jest tak szczery, że ujawni, że to dorsz. Fajna ryba zresztą, ale żadnej innej nie podadzą. Tymczasem w smażalni na Helu menu posiada np. 15 pozycji – stworzeń lokalnych i ze świata. Mamy wodę, trzeba z niej korzystać. Tu chyba podchodzą do tego dobra z obojętnością. I z nieporadnością.

Ale to margines. Tak lubią - niech tak mają. Nikt mi jednak nie powie, że lubią wodę na ulicach i w mieszkaniach. Owszem, z grzybem i stęchlizną żyją. Tak nędznie budowali i mało co da się z tym zrobić. Carpet i deski w łazience to normalka, ale jakoś da się z tym żyć (tylko po co?).

Natomiast w Cumbrii wylewa po raz „enty”. I po raz kolejny pojawiły się pomysły, co trzeba zrobić, aby zabezpieczyć się przed podobnymi wypadkami. Podnieść drogi, wybudować laguny zalewowe, tamy, wały przeciwpowodziowe, kanały odpływowe, zmienić konstrukcję domów itd. itp.
- W pewnym sensie my wciąż dokonujemy „odkryć poprzez kataklizmy” („discovery by disaster”) - mówi prof. Jim Hall dyrektor Environmental Change Institute na uniwersytecie w Oxfordzie, podczas panelu w Londynie organizowanego przez Science Media Centre i Royal Academy of Engineering.
Ale jak to? Przecież tu leje wiecznie... Deszcze, przypływy, wiatry – to wszystko już tu było. Skąd zaskoczenie?

Rząd nie da rady

David Rooke z Environment Agency twierdzi natomiast:  - Żaden rząd na świecie nie jest w stanie chronić wszystkich ludzi, we wszystkich nieruchomościach, od każdej powodzi.
Zgadza się, tylko wydaje się póki co, jakby tendencja była odwrotna, to „nie chronimy nikogo, w żadnych nieruchomościach, od żadnej powodzi.” Owszem, ratują. Po fakcie.

Mam to szczęście, że tu gdzie mieszkam nie ma żadnej większej rzeki, a teren jest ciut wyżej. Jako lokalny „disaster” musi mi wystarczyć ulica zalewana od lat w tych samych miejscach, gdzie teren jest nieznacznie obniżony. Nikt bowiem nie czyści studzienek kanalizacyjnych, nie ma odpływów (rynsztoków) po bokach. Nie ma pieniędzy, ale i chyba pomysłu. Za to później tylko łata się drogę. Na to forsa już musi się znaleźć.
No i dojście do szkoły. Obok znajduje się boisko trawiaste, wyżej od chodnika. Kiedy już przesiąknie do cna, woda z niego wypływa na chodnik, a rodzice i dzieci skaczą z wysepki na wysepkę lub brodzą w błocie. Szkoła aplikowała do councilu (aplikacja swoje odleżała) o zrobienie jakiegoś odpływu. Radni przysłali ekipę, która coś niewidocznego wykonała, wzięła pieniądze. Tak, że woda dalej spływa i sobie stoi o po kilka dni.
Może trzeba zapytać Holendrów?

Poprzednio - trudna droga do szkoły

Uciążliwości szkolne na początek dnia

Jak wykazują badania, imigranci znacznie bardziej niż miejscowi narażeni są na problemy psychiczne. Powody są dość oczywiste - przede wszystkim rozłąka, tęsknota, problemy komunikacyjne. Są jeszcze problemy z adaptacją. I ja chyba plasuję się w tej grupie - miejscowe zwyczaje, a raczej niedogodności, nawet po latach doprowadzają mnie do pasji.

Niedogodności szeroko rozumiane. Tak, te pogodowe też; ale przede wszystkim te wynikające ze specyficznej organizacji życia, czy też z jej braku. A szczególnie takie, które by nie musiały istnieć, gdyby trochę pomyśleć.
Na nerwy działają mi tutaj już od początku mojego dnia rodzinno-roboczego. Tak się składa, że udaję się najpierw z dziećmi do szkoły i przedszkola. To proces mozolny, obciążony wieloma niezrozumiałymi gdzie indziej upierdliwościami.

Już sam moment wyjścia jest "ciekawy". A to najpierw dlatego, że mój przedpokój - jak i pewnie u wielu z Was - ma kształt wąskiej kiszki, tunelu, czy jak to nazwać. O szerokości metra może. Więc musimy się tłoczyć, dzieci depczą sobie i mnie po butach.
Następnie - nie mogę niczego trzymać w rękach ani dziecka trzymać na rękach. A to dlatego, że Brytyjczycy lubują się w nietypowych systemach otwierania drzwi. Nie, nie da się po prostu nacisnąć klamki. W moim przypadku trzeba przekręcić górny zamek, w tym samym czasie drugą ręką, przekręcając "door-knob"i pociągając całość do siebie.
Wychodząc, uważać, aby na pewno mieć klucz w rękach. Bez niego wrócić już się nie da, drzwi bowiem zatrzaskują się i z zewnątrz otwieralne są tylko z klucza. Taki system, a nie błąd. Kiedyś zdarzyło mi się zostawić klucz w mieszkaniu...

Poranna droga w UK

Jazda o tej porze, to osobny temat. Jak wiadomo życie w UK rozkwita o godzinie 9. Na raz otwierają się wszystkie szkoły, biura, itd. W ten sposób organizuje się korki drogowe. One bowiem nie powstają - one są tworzone poprzez taką organizację czasu. Jakby czegoś nie można było przesunąć pół godziny wcześniej, czy później...
Dojazd w okolice szkoły (nie mówię o budynku - to niemożliwe) to kolejne, ekwilibrystyczne zadanie. Szkoła - nie tylko ta - mieści się na końcu ślepej uliczki, z rondkiem na końcu. Uliczka jest siłą rzeczy dwukierunkowa, ale wobec tego, że rezydenci parkują po obu jej stronach (normalny tutaj obrazek), ma w praktyce szerokość jednego pojazdu. Nie da rady więc, aby ludzie na raz tu wjeżdżali i wyjeżdżali.

Parkingów nie ma. Tak zbudowano szkoły i już. Trzeba stawać na żywioł i na chama, gdzie się da, miejscowym pod oknami, na zakazie. Władze szkoły zupełnie poważnie proponują parkowanie kilometr dalej, pod Tesco.
Dojście do budynku też jest ciekawe. Najpierw decyzja - idziemy przez łąkę (tereny dla zajęć WF), czy dookoła, po chodniku? Pierwsza opcja jest szybsza, ale błoto po kostki pewne. Druga wolniejsza, ale wtedy, kiedy na krzywym chodniku nie zgromadzi się wystarczająco wody - może być bardziej sucho. Jeszcze tylko przepychanie się przez smarkający tłum, stojący przed osobnymi budynkami dla każdej klasy po drodze (bo przecież tutaj szkolnego korytarza nie ma, nie da się czekać gdzieś pod dachem) i jesteśmy.
A później ja już sam mogę wrócić naokoło, ale szybkim krokiem, aby ubiec parkingowego, który może po g. 9 ukarać rodziców, którzy parkują gdzie się da (za darmo nigdzie się nie da, płatnie też nie - tu tylko dla rezydentów). I włączam się w korek powrotny.
Operacja długa, upierdliwa, nieporównywalna z tym, co pamiętam z czasów mojej podstawówki.

PS. Już słyszę tych, którzy powtarzają w takich wypadkach "Jak ci się tak nie podoba, to po co tu siedzisz" itp. Odpowiedź jest zawsze ta sama. Dla pieniędzy. Jak Kwinto, kiedy go zapytano, dlaczego zrobił tyle banków - "Bo tam były pieniądze".

Poprzedni post - Polak i na mnie zarabia

Polak – i na mnie zarabia!?

Wzajemne rodaków relacje poza krajem to chyba temat stary jak sama emigracja. No i pewnie dotyczy nie tylko nas, ale wydaje się jednak jakbyśmy się mniej wspierali niż inne nacje. Może i coś jest na rzeczy – albo po prostu bardziej odczuwamy to, co nas dotyczy.

I nie ma się co dziwić. „I to Polak się tak wobec mnie zachował” - to bardziej boli. Wszak swoi powinni być bardziej lojalni, pomocni, czy nawet – braterscy. No i pewnie niektórzy są. Jak wykazują zresztą badania, skłonnych do pomocy rodakom jest 33 proc. Polaków. Wyprzedzamy wiele narodów, choćby Francuzów, Czechów czy... Turków lub Greków. Popatrzcie też na fora internetowe. Owszem, sporo jest osób zasiedziałych, które patrzą z góry na „greenhornów”, ale też wielu rodaków służy innym pomocą, a przynajmniej dobrą radą. Są więc Polonusi lepsi, i gorsi.

Sęk w tym, że ci gorsi potrafią dać się we znaki... Niektórzy wręcz twierdzą, że na emigracji najgorzej trafić na Polaka. Nie tylko, że nie pomoże, to poważnie zaszkodzi. Szczególną mendą potrafi być taki, który w kraju był niczym, a tu go zrobili np. „supervisorem”. Inna sprawa – jak wskazują poznane przez nas historie - że jego podwładni też potrafią skutecznie pod nim dołki kopać.

Zanim dojedziesz

Problemy imigranta z innymi Polakami zaczynają się często zanim jeszcze wyruszy w świat. Nie brak „lewych” lub po prostu źle zorganizowanych agencji oferujących pracę na „Zachodzie”. Pobierają one opłaty, za które naprawdę nic nie oferują, bądź dostarczają świadczeń, które osiągalne są darmo. Bywa też tak, że praca i dach nad głową istnieją, ale opłaty za nie, którymi obarcza się świeżo upieczonego imigranta, są tak wysokie i nieadekwatne do swojej wartości, że człowiek de facto staje się niewolnikiem robiącym za grosze.

Pośrednictwo, konsulting na rzecz rodaków, to bywa też ciężki kawałek chleba dla tych, którzy tym się zajmują, nawet legalnie. A wynika to z „polskiej zawiści”. - To ile pan na mnie zarobi? - słyszy np. pośrednik ubezpieczeniowy od rodaka, który uważa, że Polak powinien nie brać prowizji za pomoc innemu Polakowi. „To ile wy bierzecie dla siebie z ceny tych wczasów?” - To częste zapytanie, które słyszę od rodaków – mówi Janusz, konsultant agenta turystycznego Travelpol. - Tymczasem nie bierzemy nic ekstra, jesteśmy opłacani przez touroperatora, cena jest taka sama jak w jego katalogu. Ale rodaka to już nie interesuje.

„Wolę dać zarobić Anglikowi niż Polakowi” - i z taką dewizą muszą się czasami spotykać przedstawiciele polskiego biznesu. Podobną zasadą posługują się np. polonijne portale internetowe. Nie mają nic przeciw dyskusjom o firmach i usługach brytyjskich (pozytywnym, żeby się nie narażać na sąd), ale za nic nie dadzą wspomnieć o polskim biznesie – bo to by była kryptoreklama...

Z Polakami najgorzej w pracy

To jednak przypadki dość łagodne, wszak każdy może wybrać z kim chce współpracować i ma prawo do sympatii i antypatii. Gorzej, kiedy wprost działa się na szkodę rodaka. A i z takimi historiami się spotykamy, zwłaszcza w miejscach zatrudnienia.

Alicja pracowała kiedyś dla dużej firmy sprzątającej. Pracowała dobrze i już długo. Została supervisorem. Swoich polskich podwładnych traktowała po przyjacielsku i partnersku. I to był pierwszy błąd. Pomagała im w różnych sprawach formalnych w pracy i poza pracą – to były dwa błędy. A czwarty to ten, że uczyła ich języka. Jedną z koleżanek tak wyuczyła, że ta mogła ją nawet w razie konieczności zastępować – błąd piąty.

Naraziła się m.in. wtedy, kiedy wytknęła paru osobom wychodzenie z pracy przed czasem, co zarejestrowały kamery. Wystawiła się zaś na strzał, kiedy sama zaczęła brać wolne ze względów zdrowotnych. Pewnego razu po powrocie dowiedziała się, że jest zawieszona za... kradzież środków czystości, nawiedzanie pracowników w domach poza pracą, zajmowanie się sprawami spoza jej obowiązków (pomoc w aplikacjach WRS) itd. Dowody? – brak, za oskarżeniem stała angielska menadżerka i polska zastępczyni Alicji. Całe oskarżenie zostało roztrzaskane w drobny mak przy pomocy angielskiego kolegi, prawnika. Firma poczuła się dodatkowo upokorzona. Anna po powrocie z zawieszenie otrzymała... kolejne oskarżenie – poparte zeznaniami świadków, Polaków, „kolegów” z pracy... Poddała się bo miała dość. Zmieniła firmę. Tymczasem niektórzy ze świadczących przeciw niej też zostali wykopani... i zaczęli przychodzić do niej po pomoc. Już nieskutecznie.

Katarzynie zatrudnienie w UK załatwiła przyjaciółka z dzieciństwa. Razem nawet zamieszkały, było miło i wesoło. Do momentu, kiedy okazało się, że Katarzyna zaczęła zarabiać więcej. Cóż, była „z innej półki”, znała świetnie język, była wykształcona i zorganizowana. Koleżanka straciła humor. Po pewnym czasie okazało się, że doniosła gdzieś, że Katarzyna pracuje na czarno. Rzecz bez sensu, ale koleżanki już nie mieszkają razem.

- Przyjechałem z kolegą do Anglii – opowiada Piotr. - Po przyjeździe poprosiłem żeby popilnował mojego bagażu. Jak wróciłem nie było ani bagażu ani kolegi. Co gorsza w torbie miałem nie tylko ubrania.

- Nie będę już nigdy współpracował z Polakami – zwierza się pewien polonijny przedsiębiorca. - Rozkręcałem właśnie swój biznes. Ci, których wziąłem do współpracy byli mili, ale za wszelką cenę starali się wyciągnąć ode mnie różne informacje. Po pewnym czasie ich już ze mną nie było, za to... miałem konkurencję.

Wielu zresztą uważa, że praca z Polakami to duże ryzyko. Hipokryzja, fałsz, nielojalność – to spotykane cechy. Każdy chce jak najwięcej dla siebie wyciągnąć, nawet kosztem innych. Wrobią, doniosą - byle mieć parę funtów więcej. Powszechna jest opinia wśród tych bardziej doświadczonych, że nie należy absolutnie zwierzać się Polakom – “wszystko co powiesz może być wykorzystane przeciwko tobie”. - Dziewczyny, jak już się spotkają, opowiadają sobie jeszcze większe bajki niż w Polsce – uważa Danuta z Londynu. - Pewnie rekompensują sobie w ten sposób brak dostępności do wielu rozrywek i ograniczone przebywanie w towarzystwie, a to ze względu na nieznajomość języka.

Powody

Skąd się biorą takie zachowania? Pewien internauta z forum w PL twierdzi: „90 procent Polaków, którzy wyjechali za granicę to zwykli nieudacznicy, którzy nie umieli sobie poradzić w naszym kraju. Ludzie bez szkoły, po podstawówkach lub zawodówkach…” Opinia to chyba krzywdząca i najwyraźniej nieoparta na żadnych badaniach. Coś jednak jest na rzeczy, bo przecież z danych statystycznych (i zwykłego rozeznania) wynika, że Polonia nie jest społecznością jednorodną. Obejmuje kilka generacji emigrantów ze zróżnicowanym poziomem wykształcenia, doświadczenia zawodowego i znajomości języka. Są to ludzie z różnych środowisk, o różnych zasadach, którzy tu często muszą żyć ze sobą. Ten, co to częściej chodzi do kościoła, ale na każdego pensa rzuca się jak komornik na szafę, mieszka z humanistą, który chodzi po muzeach, a jak oszczędza to na wakacje w tropikach. Nie pasują do siebie.

Na obczyźnie często wzmacniają się różne zachowania i poglądy. Jeżeli ktoś czuje się niepewnie w nowym kraju, ma problemy pracą i zarobkami, to bywa nieufny w stosunku do obcych i negatywnie nastawiony do tych, którym powodzi się lepiej. Ma większą skłonność do plotkowania i obgadywania innych.

A czemu nie walczymy o siebie? A to już może być pozytywne. Bo nie grupujemy się gettach i wyszliśmy już z czasów plemiennych. W większości chyba.

Poprzednio - problem na głowie landlorda

Problem na głowie landlorda

Nie tylko my, imigranci, mamy trudności z zakupem własnego domu. W dzisiejszych czasach nawet dwie trzecie osób w wieku do lat 35 ma problemy z zakupem nieruchomości. Trzeba więc chyba przeprosić się z ideą wynajmu dachu nad głową. Ta opcja zresztą nie jest taka najgorsza – choć w UK można by ją ulepszyć wzorem innych państw.

Żyjemy w kraju, w którym posiadanie własnego domu należy do kanonu postępowania każdego normalnego obywatela. W wielu przypadkach nie tylko po to, aby w nim mieszkać, ale również, aby posiadać jakąś inwestycję. Tutaj zarabia się na tym, że ceny nieruchomości wciąż rosną, gdyby było inaczej, to cała gospodarka miałaby problem.

Całe pokolenia Brytyjczyków zostały wychowane z tym przekonaniem, że pracując rzetelnie, pewnego dnia opuszczą dom rodziców – którzy ci też posiadają – i kupią własne cztery kąty. I to raczej wcześniej niż później. To nie są Włosi, którzy pozostają pod dachem rodzicieli chyba nawet dłużej niż Polacy. Ci zaś, którzy mieszkają w lokalach councilowskich, zwłaszcza w blokach, to margines. Wcale liczny – ale margines.

No i wielu z nas osiedlając się w UK, przejęło choć częściowo ten sposób myślenia. Celem pracy, oszczędzania, ma być wreszcie zakup własnego domu.

Nie da się oszczędzić na dom w UK

Tymczasem obecne warunki ekonomiczne, no i ta zasada, na której oparta jest gospodarka – tzn. wiecznie drożejących domów – spowodowały, że nastały czasy tzw. „generation rent”. Pokolenia, które nie może się wydostać z zaklętego cyklu wynajmowania lokali i odnawiania kolejnych umów z landlordem. Według danych National Housing Federation, obecnie trzeba zarabiać £100 000 w Londynie, aby kupić sobie dom (za rok będzie więcej... i znów więcej). Otóż średnia cena w tym mieście to £514 000, tak więc nawet po zapłaceniu depozytu w wysokości £102 800 dalej musimy zarabiać w wymiarze sześciocyfrowym, aby dali nam mortgage. Tymczasem średnia pensja w stolicy to £33 000.
Nie lepiej jest na prowincji. Np. w Walii średni koszt lokalu mieszkalnego to £272 000, podczas gdy przychody wynoszą £26 000. Rozziew pomiędzy tymi wielkościami jest dramatyczny. A jego efektem jest znaczne poszerzenie rynku wynajmu.

_________________________________

Door alarm sensor

_________________________________

Znów powołując się na NHF, dowiadujemy się, że w latach 2012-13 14.3 mln domów było zamieszkanych przez ich właścicieli, a 7,7 mln było wynajmowanych. To 50-procentowy wzrost w ciągu pięciu lat. Z kolei liczba wynajmujących w wieku 21-35 wzrosła z 31% do 45%. Jak wykazują ankiety, znaczna część z nich nawet nie myśli już o kupnie.

Jest trochę za

Inna sprawa, że niektórzy przekonali się do takiego stylu życia. Ma on wszak swoje plusy. Z reguły ludzie kupują swój pierwszy dom – aby w ogóle dostać się na tzw. „property ladder” - w tańszej okolicy. A to oznacza – gorszej. Na lepszą nas nie stać. Tymczasem możemy mieć wystarczające fundusze, aby wynajmować w okolicy, którą inni uważają za „posh”.
Na dodatek nie naruszamy naszych zasobów w celu remontów i napraw. To nie nasza sprawa, tylko landlorda. Zepsuty bojler to spory wydatek, ale nas on nie obchodzi. No oczywiście poza tym, że możemy mieć zimno, a właściciel lokalu może się grzebać z przysłaniem fachowców...
Nie jesteśmy do tego lokalu za bardzo przywiązani i jeżeli spodoba nam się gdzie indziej lub w innym miejscu dostaniemy pracę, łatwiej się tam przenieść.

Z kolei zakup to niełatwa sprawa ze względów formalnych i finansowych – i nie chodzi tylko o cenę lokalu. Realne koszta są znacznie wyższe. Są takie opłaty jak Stamp Duty, koszta prawników, ubezpieczeń – budynku i jego zawartości itp. itd. Dom trzeba utrzymać, naprawiać urządzenia, czasami za spore pieniądze. Kiedy mamy go na wynajem, to naprawiamy też na cudzy użytek.

Oczywiście starając się o lokal do wynajęcia, zwłaszcza przez agencję, też musimy spełnić określone warunki. Ale mają się one nijak do tego, co należy spełnić, aby dostać mortgage.
No i nieruchomości to już nie są takie bajkowe inwestycje. W bieżącej sytuacji ekonomicznej akcje i fundusze daja lepsze długoterminowe perspektywy lokowania pieniędzy. I takie inwestycje nie wymagają tyle zachodu wokół ich utrzymania...

Wzór z kontynentu

Oczywiście są też minusy wynajmu. Takie jak np. jakość dostarczanych lokali – często przed wynajmem są one robione „na sztukę” (sztuka się liczy, a nie jej jakość). Stan lokali na wynajem bywa wprost dramatyczny. Brak stabilizacji też niektórym doskwiera. No i wydajemy pieniądze na coś, co nie jest nasze.
Aby pomóc lokatorom, warto w UK wprowadzić sprawdzone w innych krajach modele postępowania. Oczywiście, piszczeć będą niektórzy landlordowie, ale i tak swoje zarobią. Tylko bardziej uczciwie. A jak ich nie stać na właściwe utrzymywanie swojego stanu posiadania, to niech się do tego biznesu nie biorą.

Inni wynajmują bardziej powszechnie, bo mają ku temu warunki. Tylko trochę ponad połowa Francuzów posiada własne domy, przy czym zaledwie 1/3 paryżan. Podobne proporcje krajowe istnieją w Niemczech. Jednak aż 90% lokali berlińskich jest wynajmowane!
Ludzi też nie za bardzo stać na kupno, ale ceny wynajmu są regulowane i w tym tkwi „sekret”. Landlordowie zarobią, ale nie poszaleją. W Europie często stawki ustalane są przez rady gminne. W największych miastach Niemiec nielegalnym jest podniesienie czynszu o więcej niż 15% w ciągu trzech lat.

Kolejnym problemem jest długość umów o wynajem. W Wielkiej Brytanii są one z reguły podpisywane na pół roku lub rok. Tymczasem w wielu krajach Europy Zachodniej, lokatora nie można usunąć z lokalu, jeżeli chce w nim pozostać i dotrzymuje warunków wynajmu. W praktyce wynajem bywa bezterminowy.
Sytuacja zaczyna się zmieniać i na Wyspach. Istnieją firmy – zwłaszcza te duże, inwestujące w nieruchomości na dużą skalę – które oferują już umowy na trzy lata. Ten trend będzie narastał. Więcej jest wynajmujących, a przez to i więcej potencjalnych wyborców znajduje się w takiej sytuacji. Trzeba im coś dać...

Inna sprawa, że landlordowie też nie są specjalnie przeciwni takiemu rozwiązaniu. Czemu by nie mieć dobrego lokatora przywiązanego do domu na dłużej? Wiadomo przecież, że tak utrzymywanie pustej nieruchomości, jak i poszukiwanie kolejnego najemcy, kosztuje. To po prostu straty.
Ciekawą opcją, jak wskazują autorytety w tej dziedzinie, mogłoby być zawieranie w umowach klauzuli „right to renew”. Na jej mocy lokator, który zachowywał się zgodnie z warunkami wynajmu, po upływie kontraktu mógłby pozostać w lokalu na kolejne 12 miesięcy – gdyby wyraził taką ochotę.
Tak więc wynajem mieszkania w Zjednoczonym Królestwie, to wcale nie jest taka zła sytuacja. A zanosi się na to, że będzie jeszcze lepsza. Choć pewnie nie dziś i nie jutro.

Poprzedni post - uzębienie Brytyjczyków

Szczęki w wersji UK

Poziom opieki medycznej w Zjednoczonym Królestwie to kontrowersyjny temat. Niby mają to swoje NHS, z którego są tak dumni, ale często i sami narzekają na standard, a zwłaszcza dostępność usług. Zwłaszcza opieka dentystyczna budzi negatywne emocje.

Pamiętam zdjęcie dżokeja Liama Treadwella zrobione po gonitwie Grand National. To, co miał w ustach, było po prostu nieprzyjemne. A w publikacjach prasowych, jak i w internecie, można spotkać obrazkowe porównania stanu uzębienia np. Amerykanina i Brytyjczyka. Nie trzeba chyba wyjaśniać, który wygląda lepiej. I można powątpiewać, że wynika to tylko z tego, że Amerykanie mają bzika na punkcie posiadania szerokiego, pełnego i olśniewającego uśmiechu. To za słaby powód. Muszą być też inne.
Turystyka medyczna i w tej branży przecież skądś się bierze. Coraz więcej ludzi nie daje sobie wcisnąć propagandy twierdzącej, że w Europie wschodniej poziom usług jest niski, pewnie zepsują nam zęby, a tu jest świetnie.
Stąd i w nowoczesnej klinice nad Dunajem, czy nad Wisłą, spotkacie spore grono osób, które mówią po angielsku. Przyjechały tu specjalnie naprawić zęby, bądź też robią to przy okazji – bawiąc się lub zwiedzając. Mają mało czasu, ale dziś już technika dentystyczna poszła tak do przodu, że da się wiele przypadków załatwić bez kilkutygodniowego oczekiwania. Przy użyciu najnowszej techniki, przy użyciu znieczulenia WAND lub sedacji, wykorzystując wysokiej klasy trwałe preparaty. Rentgen na miejscu, anestezjolog, wszystko co trzeba.
Jest już drożej, niż np. w Polsce było kiedyś. Ale wciąż sporo taniej niż tutaj. Mimo, że tamtejsi dentyści to też zamożni ludzie. Czyżby to jedni z tych, którzy zrozumieli, że żądając mniej, można zarobić więcej?

Zęby na kleju

Oczywiście są w UK i przypadki zaniedbań wynikających z winy pacjentów. No może nie całkiem... gdyby bowiem ten dentysta był bardziej przystępny, a ktoś odpowiedzialny za opiekę zdrowotną bardziej społeczeństwo uświadamiał... To wręcz wstrząsające, co ostatnio pokazano w pewnym programie brytyjskiej telewizji.

Otóż pewna obywatelka miejscowości pod Manchesterem bardzo długo unikała wizyty u stomatologa. Bynajmniej nie dlatego, aby jej nic nie było. 48-letnia Angie Barlow z Altrincham bardzo się bała dentysty. To dość często spotykany przypadek, ludzie różnie sobie z nim radzą. Np. jak wspomniano wyżej, przechodząc zabieg bez świadomości. Przypadki negatywnych reakcji na narkozę czy znieczulenie się zdarzają, ale to niezwykle rzadkie i od tego jest anestezjolog, aby o pacjenta zadbał.

Pani Barlow miała problem dodatkowy. Otóż jej mama rzekomo dostała raka po ekstrakcji zęba. Bohaterka reportażu wobec tego dentysty nie odwiedzała w ogóle, za to zęby próbowała ratować sama. Te, które jej wypadały, przyklejała z powrotem za pomocą superglue. Podobny proceder trwał 10 lat.

W rezultacie zniszczyła sobie uśmiech całkowicie tak, że wolała go wcale nie pokazywać. Naraziła się również rzeczywiście na poważną chorobę, pakowała przecież do ust substancję toksyczną.
Pomógł jej wreszcie dentysta Kailesh Solanki, który był zaszokowany tym co zobaczył. Ma on duże osiągnięcia w radzeniu sobie za pacjentami nerwowymi. Musiał wiele usunąć, trudno było uratować zęby, jednak pani Barlow w końcu jakoś wygląda.

Nie bo nie

Lęk można jakoś zrozumieć. Ale są tacy, którym po prostu nie zależy albo nie zdają sobie sprawy z tego jak wyglądają i jak ważne są zęby dla ogólnego stanu zdrowia. Podobną opinię wyraził kiedyś w „Telegraphie” dentysta Chris van Tulleken, który stwierdził też, że z Brytyjczyków śmieje się świat. Ich problemem jest bowiem to, że „są zbyt tolerancyjni względem ludzi, którzy mają brązowe, fatalne zęby”.

Firma Oral-B przeprowadziła swego czasu badania na Brytyjczykach. Okazało się, że przede wszystkim nie umieją prawidłowo umyć i wyszczotkować zębów – jak to robić, wie zaledwie co czwarty. Mogą też w ogóle nie myć. Nie mają czasu. A później wstydzą się dentysty. Aż 41 procent z nich nie chodzi na regularne wizyty. Co trzeci Brytyjczyk ma co najmniej sześć plomb, a jedynie 14 proc. nie ma żadnych wypełnień. No ale podstawowym problemem wydaje się ten, że jedynie połowa Brytyjczyków deklaruje, że zdrowe zęby są dla nich ważne.

Choć dla niektórych jakoś tam są. Ale w podobny sposób jak dla wspomnianej wyżej bohaterki programu telewizyjnego. Bo to nie był odosobniony przypadek.

Otóż niegdysiejszy raport Which? ogłaszał, że trzy miliony Brytyjczyków przeprowadziło w domu samodzielnie „zabiegi”. I to były te sposoby znane z dowcipów i z bajek – np. przy użyciu obcęgów i drzwi. Co dziesiąta osoba przywiązała do zęba żyłkę, a tę do drzwi. Również stosowanie kleju to nie rzadkość, bo 11 procent ankietowanych używało go do podklejenia odpadających koron lub wypełnienia ubytków. Jest też metoda mniej trwała, acz pewnie bezpieczniejsza, czyli wykorzystanie gumy do żucia, na którą zdecydowało się sześć procent badanych.

Badanie przeprowadzono na 2631 dorosłych Anglikach, a użyto do niego internetu. Nie było więc całkiem reprezentatywne. Czy gdyby zaangażować tych, którzy od netu stronią byłoby lepiej? Można wątpić.

NHS na niby

I znów posłużmy się ostatnim raportem Which? Pokazuje on m.in. ceny usług stomatologicznych. I tak zwykłe wypełnienie amalgamatem to koszt £40 do £190 funtów. Plomba kompozytowa może być droższa o kolejne £70. Z kolei koszt korony, czyli takiej np. porcelanowej nadbudowy na zęba, może wynieść od 350 do 1100 funtów. No i wreszcie dość częste leczenie kanałowe pochłonie pomiędzy £95 a £700. Trzeba jeszcze pamiętać, że dentyści wolą się skłaniać ku tym wyższym cenom. Teraz wyobraźcie sobie koszt leczenia i uzupełnienia, czy odbudowy kilku zębów.
Oczywiście są jeszcze ceny NHS. Ale tu pojawia się kolejny problem... Otóż jedna trzecia gabinetów, które reklamują się, że przyjmują nowych pacjentów, tak naprawdę tego nie robią. Inne zaś każą czekać na akceptację bardzo długo – a na pewno za długo dla tych, którzy potrzebują pomocy. Na 500 gabinetów, które właśnie zachwalały się jako przyjmujące nowych chętnych na zasadach NHS, 37% stwierdziło, że nie ma miejsc. Z tych zaś, które miejsca miały 36% zapraszało, ale za dwa tygodnie. Były też przypadki skrajne, nawet dentystów każących czekać osiem do dziewięciu miesięcy. W niektórych hrabstwach zaledwie co piąta klinika czeka na nowych pacjentów. Ludzie podróżują dziesiątki mil.
Ale... może da się coś zrobić? Tak, niektórzy oferowali przeskoczenie kolejki za wpłatę depozytu. Jeżeli zaś chodzi o pieniądze, to wcześniejsze śledztwo Which? wskazuje, że ludziom nie uświadamia się kosztów przed zabiegiem – połowie nie pokazano cennika. A zasady są inne.
Niektórzy pacjenci podejrzewają też, że dokonano na nich prostszych zabiegów, zamiast bardziej zaawansowanych, acz o podobnej cenie w NHS. Mówiąc wprost – wyrwano zęby zamiast leczyć.
Nie dziw, że nawet kiedy ludzie mogą się do dentysty dostać, to się go boją. A ci, których gabinety służą do łatwego zarobku, psują opinię rzetelnym fachowcom.

Poprzedni post - dodać pieniędzy i jakoś to będzie

Post jest przedrukiem artykułu z "Merkuriusza Polonijnego", za zgodą autora

Dodać pieniędzy i jakoś będzie

- czyli kryzys w Grecji

Mam mieszane uczucia wobec Greków, właściwie takie rozdwojenie jaźni. No bo lubię ten naród, doceniam jego historię, kuchnię, wkład w rozwój kultury itp. Jednocześnie trudno mi przystać na ich podejście do ekonomii.

Owszem, rola banków i organizacji finansowych w zorganizowaniu obecnej sytuacji jest jasna (piszę "zorganizowaniu", bo to się nie "zrobiło", za tym stoją ludzie). Zresztą pewnie w jakimkolwiek kraju publika ma swoje zdanie, niestety bardzo często uzasadnione, nt. działalności bankierów (i tolerowanie różnych szemranych trików przez państwo).

Jednak... Ostatnio mój grecki kolega stwierdził, że byłoby zupełnie inaczej, gdyby Niemcy oddali im pieniądze winne za II wojnę światową. Czyli jednak chodzi o to, aby dostać pieniądze i aby móc je wydawać... Brak jakiegokolwiek krytycznego spojrzenia na własne zaniedbania. Dotychczasowy system socjalny wydaje się wielu Grekom jak najbardziej naturalny.

A może niektórzy powinni mieć taki poziom życia na jaki ich stać? Jeżeli twój kraj nie generuje dochodów starczających na 13. i 14. pensje, czy emerytury, to ich po prostu być nie powinno? Owszem, właściciel plantacji oliwek pewnie wytwarza dochód, który starcza na BMW, ale czy jego pracownicy również? Może jednak stać ich tylko na to, aby jeździli na osiołku. Jeżeli tak jest, to na nim powinni jeździć, bo czemuż ktoś inny ma za to płacić.

Mamy ugodę (którą jeszcze muszą zatwierdzić parlamenty), która przewiduje dalszą pomoc dla Grecji. Europa odetchnęła z ulgą. Tylko wcześniejsze kredyty też były udzielane na podstawie jakichś umów. Jaka jest gwarancja, że ta zostanie dotrzymana? Dał już przykład Odyseusz jak należy negocjować...

Poprzedni post - Kamikadze

Kamikadze

Czy pojechalibyście kiedyś zagranicę "w ciemno"? Ja tak kiedyś zrobiłem - wybrałem się do Francji na winobranie. Ale nie obiecywałem sobie niczego, jechałem z kolegą a nie z rodziną, właściwie była to wycieczka. Do tego umiałem się porozumieć, a mapę kraju docelowego miałem nawet w głowie. Tymczasem są liczni tacy, którzy jadą zupełnie w nieznane, bez przygotowania, bez znajomości terenu i ciągną jeszcze za sobą innych.


"Pomóżcie rodacy. Przyjechałam tu z dzieckiem, bo w Polsce jest biednie. A tu chodzę za pracą i nie ma. Wszyscy chcą, żebym mówiła po angielsku. Już mi się pieniądze kończą. Mieszkam kątem u znajomych, ale ile mogą mnie tak trzymać."

Takie zeznania czyta się często na polonijnych forach internetowych. Z jednej strony chciałoby się pomóc, z drugiej bierze złość.
Co do pomocy to przede wszystkim nie wiadomo jak. Bo to praca od podstaw. Trzeba by nauczyć kraju. Czy dać rybę czy wędkę? Rybę pewnie na chwilę, żby nie umarli, ale na dłuższą metę zdałoby się wędkę. Z całym oprzyrządowaniem zresztą i z know how. Ale żeby know how przekazać, to przyjmujący je musi mieć jakieś podstawy. A tu tabula rasa.

Takich kamikadze jest wielu. Praca w Wielkiej Brytanii jawi im się jako cel wyśniony, czy właściwie znakomity środek do celów wymarzonych lub choćby normalnej egzystencji.
I tu pojawia się pytanie - co oni sobie wyobrażali? Bo czego chcą to już wiemy - lepszego życia, co by to miało nie znaczyć. Ale jaki był ich obraz Wielkiej Brytanii?
Najwyraźniej miało to być miejsce, gdzie ich oczekują. Gdzie jest praca, pieniądze, ktoś pokażę co robić, np. na migi, albo wytłumaczy jakiś inny Polak. Do tego można coś dostać "na dziecko". Idzie się do urzędu (bo w Polsce głównie się chodzi) i już jest.
Tymczasem

to nie jest żaden raj

Tak się składa, że w Anglii dobrze jest mówić po angielsku. Nie jest to żaden gigantyczny obóz OHP, na którym wszystko mają dla nas przygotowane i właściwie to odpowiedzialni są za to, żeby nam tu jakoś było.
O pracę trzeba aplikować, a przy aplikacji korzystnie mieć jakąś historię. "A skąd mam ją mieć?" A kogo to obchodzi? Podobnie przy wynajmie mieszkania, ubezpieczeniu samochodu. I to wszystko kosztuje, zwłaszcza na początku.
Aby iść do pracy, trzeba by gdzieś posyłać dziecko. Małe - np. do przedszkola. To są kolejne, spore pieniądze.
To wszystko TRZEBA wiedzieć wcześniej. Inaczej - leci się jak kamikadze.

Poprzedni post - portfel imigranta        

  

Wszyscy startujemy równo

Anglia rozpoczyna się o godzinie dziewiątej. Wtedy ludzie zaczynają pracę w biurach, a dzieci rozpoczynają lekcje w szkole. Są wyjątki - to ci, którzy robią coś wcześniej, aby inni mogli zacząć o dziewiątej.

Wszyscy startujemy równo. Wszyscy co rano znajdujemy się w tym samym bałaganie. Korki na drogach to rzecz normalna, codzienność. Na drogach miejskich, na autostradach. Bo wszyscy odpalamy fury między ósmą, a dziewiątą. Komunikaty radiowe dotyczące sytuacji na drogach o tej porze można by nagrać i odtwarzać codziennie. Bo codziennie w tych samych miejscach jest korek.

Ciut lepiej bywa w poniedziałki. Nie wszyscy jeszcze doszli do siebie... Praca w Wielkiej Brytanii nie może być za ciężka dla Brytyjczyków.

Późnym popołudniem sytuacja jest rozciągnieta w czasie. Szkoły kończą naukę trzecia, po trzeciej. Ponieważ pod nimi najczęściej nie ma wystarczająych parkingów, bywa też, że umiejscowione są przy ślepych ulicach, na drogach dojazdowych organizuje się korek.

Anglia zamyka się ostatecznie o godzinie piątej. Sklepy, poza hipermarketami i spożywką, również. Nawet poczta.
Korek trwa dalej.